جک سقفی

جک سقفی چیست؟

می‌دانیم که تمام اجزا و قسمت‌های ساختمان در ابتدای ساخت پایداری کمی دارند؛ چرا که مصالح به کار رفته در آن‌ها هنوز خشک، سفت و مستحکم نشده‌اند. به عنوان مثال زمانی که برای ساخت یک دیوار ساده از آجر و سیمان استفاده کنید، مدتی طول می‌کشد تا سیمان خشک شده و آجرها را به یکدیگر متصل کند. برای ساخت سقف نیز چنین چیزی صادق است و باید مدتی به آن زمان بدهید تا به استقامت و پایداری کافی برسد. حال نکته اصلی این جاست که برای افزایش  کیفیت سقف و جلوگیری از بر هم خوردن ظاهر و پایداری، می‌بایست حمایت کافی را از آن به عمل بیاورید.

جک سقفی یکی از ابزارهای ساده و در عین حال کاربردی است که با وجود ساختار نه چندان پیچیده خود، تأثیر به سزایی بر افزایش کیفیت ساخت سازه خواهد داشت. جک سقفی از سقف تازه ساخته شده تا زمانی که استحکام و پایداری لازم را به دست آورد، حمایت می‌کند. ویژگی‌های جک سقفی می‌تواند کارکرد آن را تغییر دهد و به هر میزان که جک‌ها اصولی‌تر ساخته شده باشند، بیشتر می‌توانند به حصول نتیجه‌ای مطلوب کمک کنند. از آن جا که اغلب  سازه‌ها مسقف بوده و حداقل یک سقف دارند، خرید جک ساختمانی برای اکثر پروژه‌های ساختمانی یک ضرورت است.

کاربرد و مزایای جک ساختمانی

خرید جک ساختمانی به منظور دستیابی به مزایای مختلفی انجام می‌گیرد. این جک‌ها به طور معمول دو کاربرد اصلی دارند که باید آن‌ها را بشناسید:

• از جک سقفی برای کفراژبندی سقف استفاده می‌شود.
• جک ساختمانی از سقف تا پایان ساخت یک طبقه حمایت می‌کند.

در ابتدای کار از جک سقفی برای کفراژبندی استفاده می‌شود. زمانی  که بخواهیم یک سازه بتنی بسازیم که متریال غالب استفاده شده در آن بتن است، می‌بایست بستر مناسب برای ریختن بتن را نیز فراهم کنیم. بتن برای شکل‌گیری به قالب بتن نیاز دارد و این قالب‌ها را بسته به نوع، می‌توان در قسمت‌ها مختلف سازه به کار برد. کفراژبندی در حقیقت معادل دیگری برای قالب بندی است. برای ساخت سقف‌های بتنی باید قالب بندی انجام شده و سپس بتن درون آن‌ها ریخته شود. این قالب‌بندی توسط جک  ساختمانی حمایت می‌شود. از سوی دیگر  پس از ساخت سقف برای آن که مقاومت و پایداری سقف بیشتر شود، تا پایان ساخت طبقه از جک برای حمایت سقف استفاده می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت هر پروژه‌ای که در آن سقفی وجود داشته باشد، به جک سقفی نیاز دارد.

مزایای جک‌های سقفی

جک سقفی نیز مانند هر ابزار ساختمانی دیگر مزایا و معایبی دارد که باید آن‌ها را بشناسید و با توجه به آن‌ها نسبت به خرید جک سقفی اقدام کنید. از جمله مهم‌ترین مزایای این ابزار می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

• یکی از مهم‌ترین مزایای جک سقفی این است که می‌توانید آن را به سرعت در محل نصب کرده و از آن استفاده کنید. جک‌های سقفی نیز مانند قالب بتن فلزی پیش ساخته‌اند و تنها کافیست آن‌ها را به محل ساختمان انتقال داده و اجزا را به هم متصل کنید. در حقیقت هم سرعت نصب این جک‌ها بالاست و هم دردسری برای نیروی انسانی ندارند و به آسانی قابل استفاده‌اند.
• از دیگر مزایای این جک‌ها این است که بسیار سبک بوده و به آسانی قابل جابه‌جایی‌اند.
• جالب است بدانید که با خرید جک فلزی می‌توانید تا چندین مرتبه از این جک‌ها استفاده کنید. بسته به متریال استفاده شده در ساخت جک و میزان مقاومت و پایداری آن می‌توانید به دفعات از جک در ساخت سازه استفاده کنید.
• مجموعه این ویژگی‌ها و به خصوص امکان استفاده مجدد برای چندین و چند پروژه سبب شده تا خرید جک ساختمانی صرفه اقتصادی داشته باشد. هزینه‌ای که در ابتدا پرداخت می‌کنید با عدم نیاز به خرید مجدد جک در پروژه‌های بعدی جبران می‌شود.
• حتی می‌توانید جک‌های سقفی را به صورت دست دوم خریداری کرده و یا جک‌های خود را به صورت دست دوم به فروش برسانید. قیمت جک سقفی دست دوم از جک نو کمتر است و این، یک قابلیت طلایی است که می‌تواند بخشی از هزینه پرداختی را به شما برگرداند.

ایا جک‌های سقفی معایبی هم دارند؟

در کنار مزایای گفته شده چند ویژگی منفی نیز در جک‌های سقفی دیده می‌شود که با یک انتخاب مناسب می‌توانید آن‌ها را نیز از بین ببرید. به عنوان مثال ضریب لاغری برخی از جک‌های سقفی بالا است که سبب کم شدن مقاومت آن می‌شود. همچنین نصب مهاربند برای برخی از جک‌ها کار نسبتاً پیچیده‌ای است و می‌تواند وقت گیر باشد. برای آن که بتوانید معایب جک های سقفی را به حداقل برسانید، بسیار مهم است که از مرجعی مطمئن خرید جک سقفی را  انجام دهید. زمانی که کیفیت جک سقفی تولید شده در حد مطلوبی باشد، معایب آن به حداقل می‌رسند.

از چه متریال‌هایی برای ساخت جک سقفی استفاده می‌شود؟

عمده جک های ساختمانی که امروزه در بازار مشاهده می‌کنید، از نوع جک فلزی هستند. مزایای این نوع جک‌ها سبب شده تا کاربردهای بیشتری داشته باشند و با توجه به پیشرفت صنعت ساخت و ساز و اجرای پروژه‌های عظیم ساختمانی، کار را نیز تسهیل کنند. این جک‌ها از فولاد ساخته می‌شوند و از این رو، تمام مزایای فولاد را پوشش می‌دهند. به عنوان مثال:

• جک فلزی مقاومت بسیار بالایی داشته و نسبت به سایر متریال‌های مورد استفاده در برابر فشار وارده، تحمل بیشتری دارد. به همین خاطر می‌توان بدون نگرانی خرید جک فلزی را انجام داد.
• فولاد دوام قابل توجهی دارد و به راحتی تخریب نمی‌شود. در حالی که متریال‌هایی مثل چوب به سرعت پوسیده می‌شوند، فولاد را می‌توان تا سال‌ها استفاده کرد.
• جک های فولادی را می‌توانید در شرایط جوی مختلف به کار بگیرید. به عنوان مثال فرایند پوسیدگی چوب در مناطق مرطوب تسریع می‌شود؛ اما فولاد با چنین مسائلی درگیر نیست.
• قیمت جک فلزی نسبت به دفعاتی که می‌توانید از آن استفاده کنید، مقرون به صرفه است. اگر چه در ابتدای راه قیمت جک فلزی بیشتر از سایر انواع جک است، اما کاملا صرفه اقتصادی دارد.

افزون بر جک فلزی، جک چوبی نیز در بازار وجود دارد که البته این روزها نقش آن به مراتب کمرنگ‌تر از گذشته است. مزیت اصلی این جک‌ها، قیمت آن‌هاست. جک سقفی چوبی نسبت به انواع فلزی ارزان تر است و به همین خاطر ممکن است توجه عده‌ای را به خود جلب کند. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که مقاومت و دوام این جک‌ها نیز نسبت به قیمتشان پایین است. با این حال در برخی از پروژه‌های ساختمانی ممکن است کارایی داشته باشند.

انواع جک های ساختمانی در بازار

جک‌های ساختمانی انواع مختلفی دارند که بسته به نیاز باید آن‌ها را انتخاب کنید. البته به طور کلی دو مورد اصلی از آن‌ها به فراوانی استفاده می‌شوند که ما هم به همان دو مورد می‌پردازیم. پیش از آن بهتر است سه جزء اصلی هر جک سقفی را بشناسید:

• نری: قسمت بالایی جک سقفی در واقع همان نری است که قابلیت تغییر ارتفاع را نیز فراهم می‌کند. سوراخ‌هایی با فاصله منظم و یکسان روی بدنه قسمت نری قرار گرفته‌اند که در تعامل با قسمت مادگی بتوانند ارتفاع را تنظیم کنند. فاصله میان این سوراخ‌ها از هم 10 سانتی متر است.
• مادگی: مادگی بخشی از جک سقفی است که بار وارده را تحمل می‌کند. ابعاد مشخصی برای لوله مادگی در نظر گرفته می‌شود که معمولاً لوله‌ای به قطر 6 سانتی متر با ضخامت 2 میلی متر است. بسته به باری که به سقف وارد می‌شود، این ضخامت می‌تواند تغییر کند تا مقاومت کافی برای حمایت از سقف فراهم شود. چنان چه مادگی استحکام کافی را نداشته باشد، ممکن است سازه با مشکلات جدی مواجه شود.
• رزوه: رزوه‌ها در واقع همان پیچ و مهره‌هایی هستند که دو قسمت نری و مادگی را به هم متصل می‌کنند. عملکرد مطلوب رزوه ها نیز می‌تواند نقش مؤثری بر کیفیت جک سقفی داشته باشد. اگر اتصال مادگی به نری به درستی انجام نشود، ممکن است به راحتی تحت فشار از یکدیگر جدا شده و سبب متلاشی شدن جک شوند.

حال که اجزای هر جک ساختمانی را شناختید، به معرفی دو مورد از پرکاربردترین جک‌ها می‌پردازیم.

جک سقفی صلیبی

جک سقفی صلیبی رایج ترین نوع جک سقفی است که در بازار می‌بینید و احتمالا تصویر شما از جک ساختمانی، همین جک صلیبی است. این نوع جک ها یک نری به شکل صلیب دارند که در قست بالایی مادگی قرار می‌گیرد و در دو طرف، به کمک بازوهای مورب بر استحکام آن ها افزوده می‌شود. این فرم صلیبی و استفاده از بازوها سبب شده که جک‌های صلیبی مقاومت قابل قبولی داشته باشند و از آن‌ها در پروژه‌های مختلف استفاده شود.

در یک نوع دسته بندی می‌توان جک های صلیبی را در دو دسته جک ثابت و جک فلزی متحرک تقسیم بندی کرد. جک صلیبی ثابت، قسمت T شکل ثابتی دارد که در همان ابتدا با رزوه به قیمت نری متصل شده و ثابت می‌ماند. جک‌ههای متحرک دسته‌ای از جک ها هستند که می‌توان ارتفاع آن‌ها را تغییر داد. معمولا ارتفاع این نوع جک‌ها بین 3 تا 5.5 متر است. اگر چه به نظر می‌رسد جک‌های متحرک کاربرد بیشتری دارند، باید گفت جک صلیبی ثابت مقاومت بیشتری داشته و سطح مقطع بیشتری را نیز پوشش می‌دهد؛ از این رو بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این جک‌ها معمولاً به فاصله یک متر، برای حمایت از سقف استفاده می‌شود.

جک سقفی عراقی           

جک سقفی عراقی یا U شکل نوع دیگری از جک است که کمتر از جک صلیبی  استفاده می‌شود؛ اما کاربرد قابل توجهی دارد. دلیل اصلی کاربرد کمتر این جک‌ها این است که در یک سازه به تعداد کمتری از جک‌های عراقی نیاز است. از آن جایی که جک U شکل توانایی بیشتری در تحمل بار داشته و مقاومت بالاتری دارد، معمولا زیر تیرهای اصلی قرار داده می‌شود تا فشار زیادی که وارد شده را مهار کند. جک صلیبی می‌تواند چند تیرک را پشتیبانی کند؛ اما اغلب تیرک‌هایی هستند که فشار زیادی به آن‌ها وارد نمی‌شود. جک عراقی تنها یک تیرک را پشتیبانی می‌کند و آن هم تیرکی است که بیشترین فشار را متحمل می‌شود. جک‌های U شکل بسته به ابعاد و ضخامت ورق‌های فولادی مورد استفاده در آن‌ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که بسته به ویژگی‌های سازه باید بهترین مورد آن‌ها را انتخاب کنید.

بهترین نوع جک ساختمانی کدام است؟

در یک جمع بندی کلی باید گفت که جک فلزی بهترین نوع جک سقفی است که دوام و پایداری بالایی دارد و خیال شما را از بابت عدم نیاز به خرید مجدد، آسوده خواهد کرد. همچنین مطمئن خواهید شد که آسیب به جک سقفی، منجر به آسیب دیدن کل سازه نخواهد شد. با این حال در برخی شرایط ممکن است انواع دیگری از جک ها انتخاب بهتری باشند. به عنوان مثال اگر یک پروژه ساخت و ساز کوچک دارید که می‌دانید تنها پروژه شما خواهد بود، می توانید از جک های چوبی استفاده کنید که مقاومت و دوام کمتری دارند. برای پروژه‌های گسترده‌ای که چندین نوبت هم تکرار می‌شوند، جک فلزی کاربرد بیشتری دارد. قیمت جک فلزی در این پروژه‌ها جبران خواهد شد. نوع جک استفاده شده نیز بسته به کاربرد آن مشخص است.

کلام آخر

بهترین کاری که می‌توانید برای خرید مناسب و مطمئن انجام دهید، این است که مرجعی قابل اطمینان داشته باشید. در حال حاضر تولیدکنندگان مختلفی انواع آهن آلات ساختمانی را تولید و عرضه می‌کنند؛ اما شما باید مرجعی را انتخاب کنید که ضمن ارائه کیفیت بالای، قیمت منصفانه‌ای را نیز اعلام کند. در این حالت می‌توانید همکاری سودده و مداومی را داشته باشید. فراموش نکنید پیش از خرید جک ساختمانی حتما نیازهای خود را مشخص کرده و بر اساس آن‌ها خرید جک سقفی یا قالب بتن خود را انجام دهید.